13. Nguồn Pom Lót (Nà Ten)

Vị trí. Bản Pom Lót , xã Lay Tảng, huyện Điện Biên. Từ thị xã Điện Biên theo đường ô tô Điện Biên -Tây Trang đi về phía nam khoảng 7m. Nguồn nước nằm cách đường 50 m về bên trái, cách ngã ba đi Tây Trang khoảng 2 km.

j = 21o20’00"; l = 102o59’30".

Dạng xuất lộ. Nước chảy ra từ các khe nứt của đá phiến, sét phân phiến mỏng có chứa lớp silic khá dày. Nước chứa nhiều bọt khí phun thành nhịp cách nhau 5 giây. Xung quanh mạch lộ có lớp bùn đen dày 0,5-0,5 m.

Lịch sử. Nguồn nước được nêu trong công trình của M.Autret năm 1941 [2]. Năm 1971 trong quá trình phổ tra các nguồn các nguồn NK miền Bắc, Đoàn 54 đã đến khảo sát. Về sau nhiều đơn vị địa chất khác cũng đến nghiên cứu.

Tính chất lý - hoá. Theo M.Autret, NK Pom Lót có những đặc tính lý hoá sau đây (ngày lấy mẫu 6/1/41):

- Nước trong, mùi sulfur, nhiệt độ = 650C, pH=6,6.

- Cặn sấy khô 637 mg/l ( ở 100oC).

- Các ion và hợp chất (mg/l):

NH3 = 1,2; NaCl =32,1; P2O5 =0,5; SO3 =32,6; SiO2 =82; Al2O3 = 1,0; CaO =64,2;

MgO=11,5; Na2O=226,4; Na=168; K2O=12,4.

Kết quả phân tích của Đoàn 54 và trường Đại học Mỏ địa chất được nêu trong bảng sau:

Chỉ tiêu phân tích

Mẫu 1 (3/71)

Đoàn 54

Mẫu 2 (17/1/77)

Trường ĐHMĐC

Tính chất vật lý

trong, mùi H2S, vị nhạt

trong, mùi H2S, vị nhạt

 

T = 74oC

T = 70oC

pH

6,9

7,0

Cặn khô, mg/l

   

Độ khoáng hoá, mg/l

380

841,11

Anion

mg/l

mge/l

mg/l

mge/l

HCO3-

220,92

3,621

512,50

8,4

Cl-

25,66

0,720

31,91

0,9

SO42-

29,42

0,613

27,0

0,56

Br-

 

 

0,266

 

HBO4-

 

 

3,44

0,05

Cộng

276,50

4,96

575,11

9,91

Cation

mg/l

mge/l

mg/l

mge/l

Na+

44,64

1,94

161,51

7,02

Ca2+

46,16

2,313

42,08

2,1

Mg2+

7,47

0,670

8,51

0,70

Fe2+

1,0

0,036

2,2

0,08

Al3+

0,12

0,01

 

 

NH4+

0,8

0,04

0,2

0,01

Cộng

100,19

4,96

214,5

9,91

Các hợp phần khác, mg/l

 

H2SiO3 =51,50

Kiểu hoá học. Nước bicarbonatcalci hay bicarbonat natri - calci, khoáng hoá thấp.

Xếp loại. NK silic, rất nóng.

Tình trạng sử dụng. Trong thời kháng chiến chống Pháp, tiểu đoàn Bông Lau đã xây bể tắm tại nguồn lộ. Hiện nay được dân địa phương dùng trong sinh hoạt.