PHÁT HIỆN MỚI VỀ TUỔI
CỦA CÁC HỆ THỐNG ĐỨT GÃY TRẺ
KHU VỰC TRUNG
LƯU SÔNG THU BỒN: BẰNG CHỨNG VỀ
HOẠT ĐỘNG
KIẾN TẠO TRONG PLEISTOCEN MUỘN – HOLOCEN
Nguyễn
Quốc Hưng, Vũ Anh Đạo, Ngô Xuân Thành*,
Trần Thanh Hải, Đặng Văn Bát
Trường
Đại học Mỏ - Địa chất
Tác giả liên hệ: ngothanh1976@gmail.com
Tóm tắt: Lưu vực dòng chính của hệ thống
sông Thu Bồn chảy qua các huyện Nam Trà Mi, Bắc Trà Mi,
Hiệp Đức, Nông Sơn, Duy Xuyên, Điện Bàn, Hội
An và đổ ra biển tại Cửa Đại. Sông Thu
Bồn có hình thái dòng chảy phức tạp, nhiều
đoạn bị biến dạng lòng sông và đổi dòng
bất thường gây sạt lở bờ, bồi tụ
lòng sông, lũ lụt và hạn hán. Sự
thay đổi hình thái và các hiện tượng tai biến nói trên có nguồn gốc phức
tạp trong đó các hoạt động địa chất
nội sinh như sự dịch chuyển kiến tạo
và hoạt động của các đứt gãy trẻ
đóng vai trò quan trọng. Kết quả
nghiên cứu thực địa đã nhận dạng
được hàng loạt hệ thống đứt gãy trẻ
tồn tại trong khu vực nghiên cứu, trong đó có nhiều
hệ thống lớn, kéo dài hàng chục kilomet qua toàn bộ
vùng nghiên cứu. Phân tích đặc
điểm động học cho thấy có 4 hệ thống
đứt gãy trong khu vực có thể là bộ phận của
hệ thống trượt bằng phải kiểu Riedel
có quy mô khu vực. Ba mẫu mùn kiến tạo tồn
tại trong các đứt gãy cắt qua khu vực trung
lưu sông Thu Bồn được thu thập để
xác định tuổi đứt gãy bằng kỹ thuật
Electron Spin Resonance cho tuổi là 10.282 năm, 15.409 năm và
17.689 năm. Các kết quả này cho thấy chuyển động
của các đứt gãy trong khu vực trung lưu sông Thu Bồn
diễn ra nhiều pha trong thời kỳ Pleistocen muộn -
Holocen, trong đó biểu hiện hoạt động dịch
chuyển mạnh trong Holocen được minh chứng qua
các số liệu định lượng của mẫu
nghiên cứu.
Từ khóa: Quảng Nam, sông Thu Bồn,
phương pháp ERS, đứt gãy hoạt động
(Xem toàn
văn: Liên hệ với Tạp chí Địa Chất –
Trung tâm Thông tin, Lưu trữ và Tạp chí địa chất)