NGHIÊN CỨU ĐỐI
SÁNH RUBY, SAPHIR TỪ CÁC MỎ
KHÁC
NHAU CỦA VIỆT NAM
LÊ THỊ THU HƯƠNG
Khoa
Địa chất, Trường Đại học Khoa học
Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội,
334 Nguyễn
Trăi, Thanh Xuân, Hà Nội
Tóm tắt: Hiện nay, các mỏ
ruby và saphir chất lượng
cao của Việt Nam
xuất hiện tại Yên Bái (Lục Yên) và Nghệ An (Quỳ
Châu và Quỳ Hợp). Saphir tối màu với trữ lượng
lớn được khai thác ở các tỉnh Tây Nguyên (Gia
Lai, Đắk Lắk và Lâm Đồng), Đồng Nai
và B́nh Thuận. Ngoài ra, ruby và saphir c̣n có thể được khai thác ở Quảng
Nam
với trữ lượng và chất lượng thấp
hơn. Nghiên cứu so sánh đặc điểm ngọc học,
hóa học của ruby và saphir từ các mỏ khác nhau cỏ thể
đưa ra các đặc điểm đặc trưng của
từng loại mỏ và ứng dụng phân biệt nguồn
gốc địa lư của chúng. Saphir Tây Nguyên, các tỉnh
miền Nam và saphir Quảng Nam được phân biệt với
saphir Yên Bái và Nghệ An bởi chất lượng ngọc
thấp, kém trong suốt. Hàm lượng Fe trung b́nh trong các
mẫu saphir ở Tây Nguyên cao hơn rất nhiều so với
saphir ở các vùng khác. Ruby Nghệ An và Yên Bái được phân biệt bởi
tỷ lệ oxyt các nguyên tố tạo màu là Fe2O3/Cr2O3 và TiO2/Cr2O3. Ngoài ra, dựa vào hàm
lượng các nguyên tố tạo màu Cr và Fe cũng có thể
phân biệt ruby Yên Bái ở các mỏ
khác nhau.